Merhaba!
Termometre:
Bir cismin sıcaklığı ölçmeye yarayan alete termometre denir. Termometreler; civalı, etil alkollü veya metal termometre olabilir.
Termometredeki hazne civa veya alkol gibi sıvılarla doldurulur. Bu hazne, bir maddeye daldırıldığında veya madde ile temas ettiğinde o maddenin tanecikleri haznenin c***** çarpar. Bu durumda önce madde ve cam arasında, daha sonra cam ve haznedeki sıvı arasında enerji aktarımı gerçekleşir. Enerji aktarımı sonucunda haznedeki sıvının taneciklerinin hareket enerjileri artarsa bu tanecikler daha hızlı hareket eder ve tanecikler arasındaki mesafe artar. Bu artış sonucunda tanecikler arasındaki mesafe artar. Bu artış sonucunda tanecikler hazneye sığmaz ve cam borudaki hacmi doldurmaya başlar ve sıvı seviyesi yükselir. Benzer şekilde haznedeki sıvının taneciklerinin hareket enerjileri azaldığında tanecikler arasındaki mesafe azalır ve cam borudaki sıvı seviyesi düşer. Termometreden okunan değer, termometrenin temas ettiği maddenin sıcaklığı olarak kaydedilir. Bu değer termometrenin temas ettiği maddenin taneciklerinin ortalama kinetik enerjileri ile ilişkili olarak yükselir veya düşer.
Yapısı
En sık rastlananı cıvalı termometredir. Bu çok küçük kesite sahip ve üst ucu kapalı bir tüpten ibarettir. Alt ucundaysa içinde cıva bulunan küresel veya silindirik bir hazne bulunur. Isıtılmasıyla, civa genişler ve tüpte yükselir. Tüpün kesitinin küçük olmasından dolayı az bir hacim büyümesinde cıvanın yükselmesi oldukça fazladır.
Termometre iki sabit nokta arasında kalibre edilir. Bunlar suyun donma noktasıyla kaynama noktasıdır. Normal atmosfer basıncında (760 mm cıva basıncı) bu iki nokta arasındaki mesafe Celsius termometresinde 100 eşit parçaya bölünür. Bunların her biri bir Centigrad'ı (1°C) gösterir. Fahrenheit ölçüsündeyse bu 180 eşit parçaya bölünür. Bunların her biriyse Fahrenheit'i (1°F) gösterir. Bu ölçümde, suyun donma ve kaynama noktası sırayla 32°F ve 212°F olarak belirlenir. Réaumur ölçümündeyse bu noktalar 0°R ve 80°R olarak isimlendirilir. Ara da 80 parçaya bölünür. Cıva -39°C'de donduğu için çok düşük sıcaklıkların ölçümü için uygun değildir. Bu tür olanlar donma noktası düşük olan renkli alkolle doldurulmuştur. Ulaşılabilecek en düşük sıcaklık mutlak sıfır olup, -273,16°C'dir. Mutlak sıfırdan başlayan bir ölçü de Kelvin'dir, yani -273,16°C = 0K'dır.
Dijital Termometre
Digital termometreler genellikle vücut sıcaklığını ölçer. Ancak dijital olduğu için uzun süreli okuma yapabilirler; yine de termometreler arasında en hızlı ölçüm yapabilen çeşittir.
Cıvalı Termometre
Cıvalı termometre de vücut ısısını ölçer ancak dijital termometrenin ölçtüğü süreden daha uzun sürede bu işi görmektedir. Aynı zamanda vücut termometresi şeklinde de bilinir. Tıpta kullanılır.
Alkollü termometre
Alkollü termometre günlük hayatta havanın kaç derece olduğuna bakmak için kulanılır.
Termometre Çeşitleri
Isınınca genleşmeleri sıcaklıkla orantılı olan katı, sıvı, gaz maddelerden çeşitli termometreler yapılmıştır. Çok yaygın olarak kullanılan sıvılı ve metal termometrelerdir.
Sıvılı Termometreler:
Sıvılı termometrelerde genleşmeleri büyüyen ve sıcaklıkla orantılı olan sıvılar kullanılır. İnce cam boru içindeki sıvı; cıva ise cıvalı termometre, alkol ise alkollü termometre adını alır.
Cıva 39 santigrat derecede donar, 357 santigrat derecede kaynar. Cıvalı termometreler ile 39 santigrat derece ile 357 santigrat derece arasındaki sıcaklıkları ölçebiliriz. Çok soğuk kış günlerinde bu termometreler kullanılmaz. Bunu yerine donma sıcaklığı daha düşük olan alkollü termometreler kullanılır. Çünkü alkol yaklaşık olarak-115 santigrat derecede donar. Bu termometreleri kutuplarda kullanmak mümkündür. Ancak kılcal boru içindeki sıvının iyi görülebilmesi için kırmızı, mavi, sarı vb. renkli boya maddeleri ile boyanması gerekir. Sıvılı termometreler kullanıldıkları yerlere göre çeşitli isimler alırlar. Duvar termometresi, laboratuar termometresi ve hasta termometresi gibi.
Hasta Termometresi:
Cıvalı bir termometredir. Vücut sıcaklığını ölçmede kullanılır. 35 santigrat derece ile 42 santigrat derece arasındaki sıcaklıkları 1/10 incelikle ölçer. Bu termometrelerin haznesi ile kılcal borunu birleştiği yerde bir boğum bulunur. Vücut sıcaklığı ölçüldükten sonra termometre sapından tutularak sallanır. Neden? Yeni bir ölçmeye hazır olan termometre ağız içi ya da koltuk altına konularak vücut sıcaklığı ölçülür.
Metal Termometre:
Cıvalı ve alkollü termometreler ile ölçülemeyen sıcaklık derecelerini ölçmek için metal termometreler kullanılır. Metal termometreler ile 1600 santigrat dereceye kadar olan yüksek sıcaklıklar ölçülebilir. Fabrika ve fırınlar kullanıldığı yerlerdir.
TERMOMETRENİN YAPILIŞI ;
1 Yapılacak Projenin Adı:
Basit bir Gazlı Termometrenin Yapılması ve Çalışması
2 Malzeme :
Bir deney tüpü veya ilaç tüpü,
1 2 mm çaplı ince,
Tüp boyutunda cam boru,
Mantar tıpa.
3 Yapılışı:
Tüp içerisinde 4 5 cm renkli su konur.
İnce boru üzerinde kağıt şerit veya bölmeli karton yapıştırılır.
İnce boru mantar arasından geçirilir.
Tüpe yerleştirilir.
Bu havalı veya gazlı bir termometredir.
Derecelemek için mantara kadar buza batırılır.
3 5 dakika beklenir, renkli sıvının ince boruda geldiği yere (0° C) yazılır.
Sonra tüp su buharına 3 5 dakika tutulur, renkli suyun geldiği yere (100° C) yazılır.
Bu sıcaklık böyle bir termometre için çok olabilir.
Bu nedenle buhar yerine sıcaklığı 25° C 30° C olan suya diğer bir termometre ile birlikte daldırılır.
Diğer termometreden okunan rakam, yapılan tüp termometreye de yazılır.
Diğer termometre 30 rakamını göstermiş ise 0° C ile bu rakam arası 30 eşit bölmeye ayrılır
Bir kağıt veya kartona çizilerek ince boru üzerine yapıştırılır.
4 Çalışması ve Bilgi:
Bütün cisimler ısı ile genişler ve hacimlerini artırırlar. Soğuma ile de büzülür ve hacimlerini küçültürler. Termometreler çoğunlukla metallerin ve sıvıların sıcaklıkla orantılı olarak genleşmelerinden yararlanılarak yapılır. AB arasındaki hava ısınma ile genleşir. Tüpteki su yüzeyine basınç yapar. Bu basınç, renkli sıvıyı ince boruda yükseltir veya tam tersi hava soğursa, tüpteki hava da büzülür su yüzeyine basıncı azalır ve ince borudaki renkli su seviyesi düşer, termometre küçük rakamlar gösterir. Burada havanın (gazın) genleşme ve büzülme miktarları sıcaklıkla orantılıdır.
Deney Tüpü ile Termometre Yapımı
Deney tüpünün içine çeşme suyu koyup mavi mürekkep damlattın. Tek delikli tıpadan cam boru geçirip deney tüpünü kapattın. Sırasıyla soğuk ve sıcak sulara daldırın. Soğuk suda az miktarda alçalma olurken sıcak suda belirgin şekilde yükselme olmaktadır.
Termometrenin Duyarlılığı Nelere Bağlıdır?
Küçük sıcaklık değişimlerinden etkilenen termometrelerin duyarlılığı daha fazladır. Bunun için termometrenin haznesinde daha fazla sıvı ve sıcaklıkla daha çok genleşen sıvı olmalıdır. Cıvanın tercih edilmesi bundan dolayıdır. Ayrıca kılcal boru dar olmalı ki genleşen sıvının hareketi rahat gözlenebilsin.
Yerçekim kuvvetinin sıfır olduğu bir yerde termometre çalışır. Çünkü genleşme yerçekimine bağlı değildir.
mitoloji.info
Termometre:
Bir cismin sıcaklığı ölçmeye yarayan alete termometre denir. Termometreler; civalı, etil alkollü veya metal termometre olabilir.
Termometredeki hazne civa veya alkol gibi sıvılarla doldurulur. Bu hazne, bir maddeye daldırıldığında veya madde ile temas ettiğinde o maddenin tanecikleri haznenin c***** çarpar. Bu durumda önce madde ve cam arasında, daha sonra cam ve haznedeki sıvı arasında enerji aktarımı gerçekleşir. Enerji aktarımı sonucunda haznedeki sıvının taneciklerinin hareket enerjileri artarsa bu tanecikler daha hızlı hareket eder ve tanecikler arasındaki mesafe artar. Bu artış sonucunda tanecikler arasındaki mesafe artar. Bu artış sonucunda tanecikler hazneye sığmaz ve cam borudaki hacmi doldurmaya başlar ve sıvı seviyesi yükselir. Benzer şekilde haznedeki sıvının taneciklerinin hareket enerjileri azaldığında tanecikler arasındaki mesafe azalır ve cam borudaki sıvı seviyesi düşer. Termometreden okunan değer, termometrenin temas ettiği maddenin sıcaklığı olarak kaydedilir. Bu değer termometrenin temas ettiği maddenin taneciklerinin ortalama kinetik enerjileri ile ilişkili olarak yükselir veya düşer.
Yapısı
En sık rastlananı cıvalı termometredir. Bu çok küçük kesite sahip ve üst ucu kapalı bir tüpten ibarettir. Alt ucundaysa içinde cıva bulunan küresel veya silindirik bir hazne bulunur. Isıtılmasıyla, civa genişler ve tüpte yükselir. Tüpün kesitinin küçük olmasından dolayı az bir hacim büyümesinde cıvanın yükselmesi oldukça fazladır.
Termometre iki sabit nokta arasında kalibre edilir. Bunlar suyun donma noktasıyla kaynama noktasıdır. Normal atmosfer basıncında (760 mm cıva basıncı) bu iki nokta arasındaki mesafe Celsius termometresinde 100 eşit parçaya bölünür. Bunların her biri bir Centigrad'ı (1°C) gösterir. Fahrenheit ölçüsündeyse bu 180 eşit parçaya bölünür. Bunların her biriyse Fahrenheit'i (1°F) gösterir. Bu ölçümde, suyun donma ve kaynama noktası sırayla 32°F ve 212°F olarak belirlenir. Réaumur ölçümündeyse bu noktalar 0°R ve 80°R olarak isimlendirilir. Ara da 80 parçaya bölünür. Cıva -39°C'de donduğu için çok düşük sıcaklıkların ölçümü için uygun değildir. Bu tür olanlar donma noktası düşük olan renkli alkolle doldurulmuştur. Ulaşılabilecek en düşük sıcaklık mutlak sıfır olup, -273,16°C'dir. Mutlak sıfırdan başlayan bir ölçü de Kelvin'dir, yani -273,16°C = 0K'dır.
Dijital Termometre
Digital termometreler genellikle vücut sıcaklığını ölçer. Ancak dijital olduğu için uzun süreli okuma yapabilirler; yine de termometreler arasında en hızlı ölçüm yapabilen çeşittir.
Cıvalı Termometre
Cıvalı termometre de vücut ısısını ölçer ancak dijital termometrenin ölçtüğü süreden daha uzun sürede bu işi görmektedir. Aynı zamanda vücut termometresi şeklinde de bilinir. Tıpta kullanılır.
Alkollü termometre
Alkollü termometre günlük hayatta havanın kaç derece olduğuna bakmak için kulanılır.
Termometre Çeşitleri
Isınınca genleşmeleri sıcaklıkla orantılı olan katı, sıvı, gaz maddelerden çeşitli termometreler yapılmıştır. Çok yaygın olarak kullanılan sıvılı ve metal termometrelerdir.
Sıvılı Termometreler:
Sıvılı termometrelerde genleşmeleri büyüyen ve sıcaklıkla orantılı olan sıvılar kullanılır. İnce cam boru içindeki sıvı; cıva ise cıvalı termometre, alkol ise alkollü termometre adını alır.
Cıva 39 santigrat derecede donar, 357 santigrat derecede kaynar. Cıvalı termometreler ile 39 santigrat derece ile 357 santigrat derece arasındaki sıcaklıkları ölçebiliriz. Çok soğuk kış günlerinde bu termometreler kullanılmaz. Bunu yerine donma sıcaklığı daha düşük olan alkollü termometreler kullanılır. Çünkü alkol yaklaşık olarak-115 santigrat derecede donar. Bu termometreleri kutuplarda kullanmak mümkündür. Ancak kılcal boru içindeki sıvının iyi görülebilmesi için kırmızı, mavi, sarı vb. renkli boya maddeleri ile boyanması gerekir. Sıvılı termometreler kullanıldıkları yerlere göre çeşitli isimler alırlar. Duvar termometresi, laboratuar termometresi ve hasta termometresi gibi.
Hasta Termometresi:
Cıvalı bir termometredir. Vücut sıcaklığını ölçmede kullanılır. 35 santigrat derece ile 42 santigrat derece arasındaki sıcaklıkları 1/10 incelikle ölçer. Bu termometrelerin haznesi ile kılcal borunu birleştiği yerde bir boğum bulunur. Vücut sıcaklığı ölçüldükten sonra termometre sapından tutularak sallanır. Neden? Yeni bir ölçmeye hazır olan termometre ağız içi ya da koltuk altına konularak vücut sıcaklığı ölçülür.
Metal Termometre:
Cıvalı ve alkollü termometreler ile ölçülemeyen sıcaklık derecelerini ölçmek için metal termometreler kullanılır. Metal termometreler ile 1600 santigrat dereceye kadar olan yüksek sıcaklıklar ölçülebilir. Fabrika ve fırınlar kullanıldığı yerlerdir.
TERMOMETRENİN YAPILIŞI ;
1 Yapılacak Projenin Adı:
Basit bir Gazlı Termometrenin Yapılması ve Çalışması
2 Malzeme :
Bir deney tüpü veya ilaç tüpü,
1 2 mm çaplı ince,
Tüp boyutunda cam boru,
Mantar tıpa.
3 Yapılışı:
Tüp içerisinde 4 5 cm renkli su konur.
İnce boru üzerinde kağıt şerit veya bölmeli karton yapıştırılır.
İnce boru mantar arasından geçirilir.
Tüpe yerleştirilir.
Bu havalı veya gazlı bir termometredir.
Derecelemek için mantara kadar buza batırılır.
3 5 dakika beklenir, renkli sıvının ince boruda geldiği yere (0° C) yazılır.
Sonra tüp su buharına 3 5 dakika tutulur, renkli suyun geldiği yere (100° C) yazılır.
Bu sıcaklık böyle bir termometre için çok olabilir.
Bu nedenle buhar yerine sıcaklığı 25° C 30° C olan suya diğer bir termometre ile birlikte daldırılır.
Diğer termometreden okunan rakam, yapılan tüp termometreye de yazılır.
Diğer termometre 30 rakamını göstermiş ise 0° C ile bu rakam arası 30 eşit bölmeye ayrılır
Bir kağıt veya kartona çizilerek ince boru üzerine yapıştırılır.
4 Çalışması ve Bilgi:
Bütün cisimler ısı ile genişler ve hacimlerini artırırlar. Soğuma ile de büzülür ve hacimlerini küçültürler. Termometreler çoğunlukla metallerin ve sıvıların sıcaklıkla orantılı olarak genleşmelerinden yararlanılarak yapılır. AB arasındaki hava ısınma ile genleşir. Tüpteki su yüzeyine basınç yapar. Bu basınç, renkli sıvıyı ince boruda yükseltir veya tam tersi hava soğursa, tüpteki hava da büzülür su yüzeyine basıncı azalır ve ince borudaki renkli su seviyesi düşer, termometre küçük rakamlar gösterir. Burada havanın (gazın) genleşme ve büzülme miktarları sıcaklıkla orantılıdır.
Deney Tüpü ile Termometre Yapımı
Deney tüpünün içine çeşme suyu koyup mavi mürekkep damlattın. Tek delikli tıpadan cam boru geçirip deney tüpünü kapattın. Sırasıyla soğuk ve sıcak sulara daldırın. Soğuk suda az miktarda alçalma olurken sıcak suda belirgin şekilde yükselme olmaktadır.
Termometrenin Duyarlılığı Nelere Bağlıdır?
Küçük sıcaklık değişimlerinden etkilenen termometrelerin duyarlılığı daha fazladır. Bunun için termometrenin haznesinde daha fazla sıvı ve sıcaklıkla daha çok genleşen sıvı olmalıdır. Cıvanın tercih edilmesi bundan dolayıdır. Ayrıca kılcal boru dar olmalı ki genleşen sıvının hareketi rahat gözlenebilsin.
Yerçekim kuvvetinin sıfır olduğu bir yerde termometre çalışır. Çünkü genleşme yerçekimine bağlı değildir.
mitoloji.info
- ) Sicakliktir!
