Sabit ücretler konusunda uyarı
Telekom'un sabit telefonlardan almış olduğu sabit ücretler için Tüketici Hakları Derneği'nde önemli uyarılar var.İşte yapabilecekleriniz;16 Şubat 2008 / 16:45Telekom'un Sabit Ücreti Hakkında Önemli Uyarılar ve Öneriler!
Turhan ÇAKAR
Tüketici Hakları Derneği Genel Başkanı
Değerli tüketiciler, Telekom'un sabit telefonlardan almış olduğu sabit ücretler bir iş ve hizmetin karşılığı olmayan haksız bir işlemdir. Ayrıca, Tüketicinin Korunması Hakkında Yasa'nın "Sözleşmelerdeki Haksız Şartlar" başlıklı 6. maddesine göre de sabit ücretin alınması haksız bir şarttır. Çünkü, abonelik sözleşmelerinde firmaların tek taraflı olarak belirledikleri şartlara tüketiciler etki edememiş ise ve bu şartlar tüketicinin aleyhine bir dengesizliğe neden olmuşsa haksız şart sayılırlar. Yasanın bu hükmüne göre de haksız şartlar geçersizdir.
Diğer taraftan, Danıştay 10. Dairesi'nin 09.06.1999 tarihinde vermiş olduğu 1998/1986 Esas No ve 1999/3103 No'lu kararı ile o tarihte Telekom'un aldığı 50 kontör karşılığı aylık sabit ücret uygulaması iptal edilmiştir.
22 Ocak 2008 tarihli gazete haberlerinde Telekom'un bir tüketiciden aldığı sabit ücretin Beykoz Tüketici Sorunları Hakem Heyeti Başkanlığı tarafından tüketiciye iadesine verilen karar sonucunda, tüketicinin hakem heyeti kararını icraya koyarak kendisinden kesilen 659 YTL'yi aldığı belirtilmiştir. Bunun üzerine haberi okuyan ve duyan tüketiciler de haklı olarak girişimde bulunmaya, haklarını aramaya, konu hakkında tüketici örgütlerini arayarak bilgi almaya başlamıştır.
Derneğimizin genel merkezini ve şubelerimizi de arayan tüketicilerin hemen tamamı tüketici sorunları hakem heyetlerine ve Telekom'a başvuruda bulunarak bu ücretleri alabilmek için dilekçe örnekleri istemektedirler.
Ancak burada tüketiciler tarafından bilinmeyen ve yanlış anlaşılan bir durum bulunmaktadır.
BİLİNMEYEN NOKTALAR
1- Tüketici sorunları hakem heyetleri kararlarına Telekom tarafından tüketici mahkemelerinde itiraz edilmekte ve dava açılmaktadır.
2- Basında da belirtilen Beykoz Tüketici Sorunları Hakem Heyeti'nin tüketici lehine verdiği karara Telekom tarafından tüketici mahkemesinde itiraz edilerek dava açılmış olup devam etmektedir. Tüketici mahkemesinin ne karar vereceği henüz belli değildir. Tüketici lehine de aleyhine de karar verebilir. Tüketicinin lehine karar verilmesini diliyor ve bekliyoruz. Ancak tüketici aleyhine karar verilirse, tüketici icra işlemi sonucunda almış olduğu sabit ücreti faiziyle birlikte geri vereceği gibi mahkeme ve avukatlık ücretlerini de geri ödemek zorunda kalacaktır.
3- Kısaca, Telekom'a ve tüketici sorunları hakem heyetlerine yapılan başvurular, haksız yere ödenen sabit ücretleri geri alabilmek için ilk başvurular olup, bu başvurular sonucunda hakem heyetlerince tüketici lehine bir karar verildiğinde Telekom'un tüketici mahkemelerine itiraz edeceğini ve hakem heyeti kararının iptali için dava açacağını akıldan çıkarmamak gerekir.
4- Ankara'da Keçiören Tüketici Sorunları Hakem Heyeti tarafından Nisan 2007 tarihinde sabit ücretin iptaline ilişkin başvuruda bulunan bir tüketici lehine verilmiş olan bir karar hakkında Telekom tarafından tüketici mahkemesi nezdinde itiraz yoluna başvurulmuştur. Tüketici Hakları Derneği de tüketici ile birlikte söz konusu davaya müdahil olmuştur. Dava konusu sabit ücret üçlü bir bilirkişi heyeti tarafından incelenecektir. Bilirkişi heyeti düzenlediği raporu mahkemeye sunduğunda mahkeme tarafından bilirkişi raporu dikkate alınarak bir karar verilecektir. Kazanılmış bir mahkeme kararı olmadığından ve Telekom'un dava açacağı düşünüldüğünden avukatlarımız, hakem heyeti kararının icraya konulmasının bu aşamada doğru olmadığını belirtmektedir.
Değerli tüketiciler, sabit ücret konusunda tüketicilerin haklı olması yeterli değildir. Mücadelenin, hak aramanın bilinci ile birlikte, tüm etki ve sonuçları değerlendirilerek yapılması gerekmektedir. Yoksa, haklı olduğumuz bir konuda yapacağımız bilinçsiz girişimlerde tüketiciler olarak mağdur duruma düşebiliriz. Şu anda, Türkiye'nin hemen her il ve ilçesinde on binlerce, yüz binlerce kişi haklı olarak Telekom'un bu haksızlığına karşı ne yapacağını, nasıl hak arayacağını düşünmekte, sormakta ve girişimde bulunmak istemektedir. Derneğimizin tüm şubelerine ve genel merkezine konu ile ilgili her gün yüzlerce telefon gelmekte ve başvuru yapılmaktadır.
SABİT TELEFONDAN ALINAN SABİT ÜCRETE HAKEM HEYETİNDEN İADE KARARI
Bilindiği gibi , sabit telefonlardan aylık sabit ücret adı altında bir ücret alınmaktadır. Özellikle, konutlarda ve çeşitli işyerlerinde ağırlıklı olarak kullanılan hesaplı hattan Eylül 2007 ayı itibariyle 7.90 YTL. , standart hattan ise 12.55 YTL aylık sabit ücret alınmaktadır.Ülkemizde konutlarda kullanılan sabit telefonlardaki aylık fatura bedellerinin 20 Ytl. İle 50 Ytl. arasında yoğunlaştığını dikkate aldığımızda ; bu fatura bedeline göre, ödenen sabit ücretin, toplam fatura bedelinin ortalama % 20 - % 45 arasında olduğu görülmektedir. Sabit ücretin vergisini de dikkate aldığımızda bu oran çok daha yükselmektedir.
Bunu bir örnek ile açıklayalım.
Diyelim ki hesaplı ya da standart iki değişik hatta aylık 5 Ytl. tutarında konuşma yapıldı. Hesaplı hattın aylık sabit ücreti 7.90 YTL ise toplam KDV ve ÖTV (Özel İletişim Vergisi) matrahı 12,90 YTL olur. %18 KDV + % 15 özel iletişim vergisi (toplam vergi %33) ise 4.26YTL eder. Fatura bedeli ise konuşma ücreti + aylık sabit ücret + bu ikisinin toplamının vergisi= 17.16 YTL eder. Buna göre , fatura bedelinin % 46' sı yalnızca aylık sabit ücrettir. Sabit ücretin vergisi ise 2.61 YTL 'dir.Sabit ücret ile vergisini topladığımızda (7.90 YTL+2:61 YTL) = 10.51 YTL eder. Buna göre ise fatura bedelinin % 61 'i yalnızca aylık sabit ücret ve sabit ücretin vergisinin toplamının oranıdır. Bu oranlar standart hatta daha yüksektir.
Aylık konuşma bedeli 5 YTL'den daha aşağıda olan tüketicilerden alınan aylık sabit ücret ile bunun vergisinin toplamının fatura bedelinin topl***** olan oranı ise %61 - %100 arasında değişmektedir. Kısaca , konuşma azaldıkça sabit ücret ile bunun vergisinin toplamının fatura bedelinin topl***** olan oranı artmaktadır.
Konuşma ücretinin yanında yüksek miktarda sabit ücret ve ayrıca bunun vergisinin alınması son derece haksız ve tüketici haklarına aykırı bir uygulamadır.
Bu haksız uygulama karşısında bir tüketici Keçiören Tüketici Sorunları Hakem Heyeti Başkanlığına başvuruda bulunarak haksız yere kesilen sabit ücretlerin iadesini istedi. Hakem heyeti , aşağıdaki kararında da görülebileceği üzere, Türk Telekomünikason A.Ş. 'nin aldığı aylık sabit ücretlerin tüketiciye iadesine karar vermiştir.
Hakem heyeti kararına Türk Telekomünikasyon A.Ş. tüketici mahkemesinde itiraz etmiştir. Dava devam etmektedir. Davanın sonucuna göre , Tüketici Hakları Derneği olarak gerekli girişimlerde bulunacağımızı belirtmek isteriz.
SABİT ÜCRETİN İADE EDİLMESİ HAKKINDA HAKEM HEYETİ KARARI KEÇİÖREN KAYMAKAMLIĞI
Tüketici Sorunları Hakem Heyeti KararıdırŞikayet Eden: Bir tüketici
Şikayet Edilen: TÜRK TELEKOMÜNİKASYON A.Ş.
Şikayet Konusu: Ev telefonunun sabit ücretine itiraz
Olayın özeti:
Tüketici evinde kullanmış olduğu sabit telefon için konuşma ücreti dışında aylık/yıllık ücret adı altında tahakkuk ettirilen 100 kontör bedelini her ay şirketin emrivaki yaparak zorla sattığı 100 kontör bedelini ödemek zorunda bırakıldığını, söz konusu 100 kontörü neden niçin aldığını nerede kullandığını bilmeden yanı sıra konuşma ücretini de tahakkuk ettirdiklerini , ilgili şirkete hangi yasaya dayalı olarak sabit ücreti alındığını sorduğunda ise sadece bu uygulamanın 1998 yılında başlatıldığını belirttiklerinden yasal dayanağı olmayan , dayatma bir uygulama ile karşı karşıya olduğundan verilmeyen bir hizmet için zorla istenilen sabit ücretin yasalara aykırı olduğundan yasal dayanaktan yoksun ve haksız uygulamanın kaldırılmasını talep etmektedir.
Şikayet edilen savunmanın özeti:
İlgili şirket toplantıya davet edilmiş olup , 20.06.2007 tarih ve 02087 sayılı yazı ile savunma vermiş olup , abonelere sunulan sabit telefon hizmetinin karşılığında alınan ücret iki parçaya ayrılmaktadır. Bu ücretin bir kısmı kontör ücreti/konuşma ücreti , diğer kısmını ise erişim maliyeti/sabit tesisler oluşturmaktadır. Sabit ücret sabit telefon hizmetinde erişim maliyeti bir başka deyişle kişi adına tahsis edilen hattın konuşulabilir durumda tutulması karşılığında alınan bir ücret olduğunu , işletme hukuku bağlamında da bir hizmet karşılığı alınacak ücretin tespitinde o hizmetin görülmesinde tesiri olan tüm masraf unsurlarının göz önünde bulundurulmasının doğal olduğunu , böylelikle o hizmetin maliyeti hesaplanmakta ve ücretin ona göre tayin edildiğini belirtmektedir.
İnceleme ve Gerekçe:
Tüketici dilekçesi ekleri ve Türk Telekomünikasyon A.Ş.'nin vermiş olduğu yazılı savunma incelenmiştir.
Hüküm:
1- Standart Hat tarifesinden her ay abonelere 100 kontör Hesaplı Hat tarifesinden de 160 kontör verilerek bu hatlar 22.00-07.00 saatleri arasında kullanılabileceğinin belirtilmesi tüketiciyi kandırma politikasıdır. Her ay 100-160 kontör ücretinin kullanılıp kullanılmadığına bakılmaksızın tahsil edilmesi ve kullanılmayan telefon ücretine vergi KDV alınması yasal haklı bir talep değildir. Tüketici kulanmadığı telefonun kontörün yeni sunulan konuşma hakkının sırf sunulmuş olması nedeniyle ücret ödenmektedir. Ayrıca konuşma ücretini de ilaveten ödemektedir.
2- Ücret , yapılan iş veya hizmet karşılığı olarak alınmalıdır. Hattın her an konuşmaya açık olması bir işin yapıldığı anlamında değildir. Kaldı ki Telekomünikasyon en az maliyetli işlerden olup, tüketiciye yansıtıldığı oranda maliyet söz konusu değildir. İlk tesis masrafları ile söz konusu maliyetler karşılanmaktadır. Yüksek fatura bedelleri ile haberleşme özgürlüğü kısıtlanamaz, haksız alınan ücretlerin tüketicinin talebi doğrultusunda iade edilmesi gerektiğine,
3- Tüketici Mahkemelerine tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içerisinde itiraz yolu açık olmak üzere katılanların oybirliği ile karar verilmiştir.
Tüketiciler Girişimde Bulunmalı
* Kamuoyuna duyurulmuş ve tüketici lehinde sonuçlanmış bir "tüketici mahkemesi" kararı olmadığı için tüketici sorunları hakem heyetleri tarafından tüketici lehine karar verilmiş olsa bile şu aşamada örnek bir mahkeme kararının çıkmasını beklemenin daha uygun olacağını düşünmekteyiz. Aksi takdirde, Telekom'un bu kararlara tüketici mahkemesinde açacağı iptal davasında tüketiciler kendilerini ne ile ve nasıl savunacaklardır ya da yeterince savunabilecekler midir?
* Mahkemelerde tüketici aleyhine verilmesi olasılığı olan kararların çoğalması diğer tüketicilerin de girişimlerini olumsuz yönde etkilemeyecek midir?
Derneğimizin Hukuk Komisyonu üyesi avukatlarımız ve merkez yönetim kurulu üyeleri ile yaptığımız değerlendirmelerde, tüketicilere, Ankara ve İstanbul'daki tüketici mahkemelerinde devam etmekte olan davaların sonuçlarını bekleyip ona göre gerekli girişimlerde bulunmalarını öneriyoruz.
Ancak, internet sitemizde örneği bulunan bir dilekçe ile tüketicilerin öncelikle Telekom'a başvuruda bulunmalarında yarar vardır. Elimizde, olumlu, yani tüketici lehine verilen bir mahkeme kararı olduğunda da bu karar örneğini delil olarak gösterip tüketici sorunları hakem heyetlerine başvuruda bulunabiliriz. Tüketici sorunları hakem heyetlerinin tüketiciler lehine vereceği kararlara Telekom'un açacağı iptal davalarında da elimizdeki tüketici lehine verilen mahkeme kararını gösterip kendimizi savunabiliriz. Yaptığımız bu uyarıları dikkate alarak devam etmekte olan mahkeme kararları sonuçlarını beklemeden tüketici sorunları hakem heyetlerine başvuruda bulunmak isteyen tüketiciler için internet sitemizde dilekçe örneği bulunmaktadır. Tüm tüketicilerimize mücadelelerinde başarılar diliyoruz.